Tijdens de behandeling van het advies van de Hoor- en Adviescommissie (“HAC”) over het referendumverzoek van Windalarm in de commissie, heeft de VVD gezegd het niet eens te zijn met dat advies en blijft bij har beslissing dat het verzoek niet referendabel is. Volgens de VVD gaat de HAC op de stoel van volksvertegenwoordigers zitten en dat is niet haar mandaat.
VVD: representatieve democratie boven referenda
Maar eerst nog een keer het inmiddels bekende standpunt van de VVD. Wij zijn principieel tegen referenda. Niet alleen is er een grote bias bij de opkomst van referenda, ook is de vraagstelling en beantwoording vrijwel onmogelijk te duiden. Hierover heeft Raad van State al in 2017 gezegd dat referenda ondermijnend kunnen werken. Daarnaast is het in Nederland de taak van gekozen politici om publieke en deelbelangen af te wegen en een beslissing te nemen. Die bevoegdheid en dat mandaat zit in de representatieve democratische rechtstaat en dus bij de gekozen volksvertegenwoordigers. Die worden daarvoor gekozen. Dit betekent ook dat die bevoegdheid niet ligt bij belangenbehartigers, bij lobbyisten en ook niet bij adviescommissies. De VVD is en blijft tegen referenda in het algemeen en daarom hebben we in 2018 ook tegen de provinciale referendumverordening gestemd. Maar goed, deze verordening werd indertijd door een meerderheid in Provinciale Staten toch aangenomen en dus kunnen inwoners en belanghebbenden er een beroep op doen.
VVD Noord-Holland stemde eerder tegen referendum Omgevingsverordening
Windalarm heeft een verzoek tot een referendum over de Omgevingsverordering en de herziening van de Omgevingsverordening gedaan. Tijdens de behandeling van dat referendumverzoek eerder in 2022 heeft Provinciale Staten een gedegen en weloverwogen besluit genomen over het referendumverzoek, met meerderheid van stemmen, waaronder de stemmen van de VVD-fractie. Volgens Provinciale Staten was er sprake van een dringend provinciaal belang, zodat de kwestie op basis van de referendumverordening niet referendabel was. Windalarm maakte bezwaar en de HAC werd om advies gevraagd.
Het mandaat van de volksvertegenwoordiging
In dat advies van de HAC wordt terecht gesteld dat er sprake is van een ruime discretionaire bevoegdheid voor Provinciale Staten om tot een afweging te komen, maar daarna perkt ze die bevoegdheid in haar advies sterk in en doet ze zélf die belangenafweging. De HAC komt dan tot een andere conclusie dan de conclusie die Provinciale Staten als volksvertegenwoordigende instantie heeft getrokken. Maar dat mandaat heeft de HAC niet. Dat mandaat ligt bij de volksvertegenwoordigers. En de VVD staat nog steeds achter de afweging dat er een dringend provinciaal belang is bij het uitvoeren van de Omgevingsverordening en de herziening daarvan. Zo is het bijvoorbeeld van groot belang om gemeenten en regios zekerheid te geven, zodat ze hun plannen kunnen maken en aan de slag kunnen met het uitvoeren van het klimaatakkoord en andere (woon-)plannen. En zekerheid aan investeerders , zodat er zo snel mogelijk een aanvang gemaakt kan worden met de vergunningprocedures. Ook is zekerheid voor de inwoners van Noord-Holland belangrijk, zodat ze weten waar ze aan toe zijn. En overigens blijkt de urgentie van dit alles ook uit een binnenkort vast te stellen Europese noodverordening terwijl deze noodverordening ook op zichzelf tot een andere reden voor het niet referendabel zijn van het verzoek leidt, namelijk het uitvoeren van een besluit of van een volkenrechtelijke organisatie.
We doen waar we voor gekozen zijn: belangen afwegen
De VVD blijft dus bij haar standpunt dat
zowel de Omgevingsverordening als de partiele herziening niet referendabel
zijn. En ook al lijkt de HAC daar wat anders van te vinden, we doen als
politici datgene waar we voor zijn gekozen. We wegen de belangen af waarbij de
feiten, de omstandigheden en mogelijke effecten in de toekomst worden
meegenomen en nemen een besluit.